-
1 dignus
dignus, a, um, adj. [i. e. DIC-nus; root in Sanscr. daç-as, fame; Gr. dokeô, doxa; Lat.: decet, decus], worthy, deserving (in a good or ill sense), of things, suitable, fitting, becoming, proper (very freq. in all periods and kinds of writing).—Constr., in the most finished models of composition, with the abl. pretii, a relative sentence, or absol.; in the Aug. poets also freq. with the inf.; otherwise with ut, the gen., or the acc. of a neutr. pron. or adj.(α).With abl. (so most freq.):(β).dignus domino servus,
Plaut. Am. 2, 2, 227; cf.:vir patre, avo, majoribus suis dignissimus,
Cic. Phil. 3, 10, 25; id. Fam. 2, 18 fin.;juvenes patre digni,
Hor. A. P. 24 et saep.:dignus es verberibus multis,
Plaut. Mil. 2, 3, 71:amici novi digni amicitiā,
Cic. Lael. 19:summa laude digni,
id. Rep. 3, 4; 3, 17 et saep.:omnibus probris, quae improbis viris Digna sunt, dignior nullus est homo,
Plaut. Bacch. 4, 3, 9:assentatio, quae non modo amico, sed ne libero quidem digna est,
Cic. Lael. 24, 89; Quint. 11, 1, 40:dignius odio scelus,
id. 7, 2, 36:o fons, dulci digne mero,
Hor. C. 3, 13, 2:munera digna venustissima Venere,
Plaut. Poen. 5, 4, 4; for which; diem dignum Veneri (abl. v. Venus), id. ib. 1, 2, 45:ut te dignam mala malam aetatem exigas,
id. Aul. 1, 1, 4; cf. id. Trin. 1, 2, 122; id. Rud. 3, 2, 26 et saep.:dicendum dignum aliquid horum auribus,
Cic. Rep. 3, 13:aliquid memoria dignum consequi,
id. ib. 1, 8; * Caes. B. G. 7, 25, 1; Phaedr. 4, 21, 3 al.:si quid antea admisissem piaculo dignum,
Liv. 40, 13 et saep.:tribuere id cuique, quod sit quoque dignum,
Cic. Rep. 3, 11:neque enim decorum est neque dis dignum,
id. Div. 1, 52:quicquid dignum sapiente bonoque,
Hor. Ep. 1, 4, 5 et saep.:dicere Cinnā digna,
Verg. E. 9, 36.—Esp. freq. with supine in u:digna memoratu produntur,
Plin. 6, 23, 26, § 97:nihil dignum dictu,
Liv. 4, 30, 4; 9, 43, 6; 25, 1, 5; Suet. Aug. 43; Val. Max. 1, 5, 9; Sen. Ep. 94, 56; Tac. Agr. 1.—With rel. clause (freq., though not in the Aug. poets):(γ).non videre dignus, qui liber sies,
Plaut. Ps. 2, 2, 17; cf. id. Rud. 2, 6, 38; id. Mil. 4, 2, 52:qui modeste paret, videtur, qui aliquando imperet, dignus esse,
Cic. Leg. 3, 2:homines dignos, quibuscum disseratur putant,
id. Ac. 2, 6, 18; Quint. 10, 1, 131 et saep.—So with rel. adv.:sive adeo digna res est ubi tu nervos intendas tuos,
if the thing is really worth your bending your energies to it, Ter. Eun. 2, 3, 20; cf.also: dignos esse, qui armis cepissent, eorum urbem agrumque Bolanum esse, i. e. ut eorum urbs esset,
Liv. 4, 49, 11 Weissenb. (Madv. dignum, cf. d infra).—Absol. (that of which some one or something is worthy, to be supplied from the context): Mi. Quem ament igitur? Sy. Alium quemlibet;(δ).Nam nostrorum nemo dignus est (sc. amari),
Plaut. Poen. 4, 2, 39; cf. id. Curc. 4, 2, 28:ut ne nimis cito diligere incipiant neve non dignos, etc.,
Cic. Lael. 21, 78 sq.:illud exemplum ab dignis et idoneis ad indignos et non idoneos transfertur,
Sall. C. 51, 27 Kritz.:dignis ait esse paratus,
Hor. Ep. 1, 7, 22:omnes, ait, malle laudatos a se, dignos indignosque, quam, etc.,
Liv. 24, 16 et saep.:quem dices digniorem esse hominem hodie Athenis alterum?
Plaut. Ep. 1, 1, 24; cf. Suet. Aug. 54:dignus patronus,
Q. Cic. Pet. Cons. 1, 2: dignior heres, Hor. C. 2, 14, 25:digna causa,
Liv. 21, 6:dignum operae pretium,
Quint. 12, 6, 7:dignas grates persolvere,
Verg. A. 1, 600; 2, 537:digna gloria ruris,
id. G. 1, 168 et saep.:ad tuam formam illa digna est,
Plaut. Mil. 4, 1, 21; so, quod supplicium dignum libidini ejus invenias? (where the dat. depends on the verb), Cic. Verr. 2, 26, 16, § 40:id, cum ipse per se dignus putaretur, impetravit,
id. Arch. 4, 6.—So as subst.: "nulla contumelia est, quam facit dignus;" primum quid est dignus? nam etiam malo multi digni, sicut ipse (Antonius), Cic. Phil. 3, 9, 22; so, dignum est, it is fit, proper, becoming, = aequum est, decet, convenit, Plaut. Mil. 3, 1, 129; id. Merc. 1, 2, 22; Ter. Ph. 2, 3, 55; 129; Cic. Tusc. 2, 5, 14; Liv. 1, 14; Sen. de Ira, 1, 12; Verg. G. 3, 391 al.—So comp., Liv. 8, 26, 6; Cic. Clu. 53, 146.— Sup., Cic. Rosc. Am. 3, 8.—With inf. (freq. in the Aug. poets;(ε).not in Cic.): concedere,
Cat. 68, 131:unā perire,
Ov. M. 1, 241:credere,
id. ib. 3, 311:fuisse conjux,
id. ib. 14, 833:decurrere spatium vitae,
id. Tr. 3, 4, 34:ponere annos,
id. ib. 4, 8, 14 al.; and more freq. in the pass.:cantari dignus,
Verg. E. 5, 54:amari,
id. ib. 89:rapi,
Ov. M. 7, 697:describi,
Hor. S. 1, 4, 3:notari,
id. ib. 1, 3, 24:legi,
id. ib. 1, 10, 72: Quint. 10, 1, 96 et saep.:auctoribus hoc dedi, quibus dignius credi est,
Liv. 8, 26 fin.; cf.:uterque optimus erat, dignusque alter elegi, alter eligere,
Plin. Pan. 7, 4.—With ut:(ζ).non sum dignus prae te, ut figam palum in parietem,
Plaut. Mil. 4, 4, 4; Liv. 24, 16: eras dignus ut haberes integram manum; Quint. 8, 5, 12; 12, 11, 24.—With gen. (acc. to the Gr. axios tinos—so freq. in Inscr. v. Wordsworth, Fragm. p. 494):(η).dignus salutis,
Plaut. Trin. 5, 2, 29; cogitatio dignissima tuae virtutis, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15 A.:quidquid putabit dignum esse memoriae,
Phaedr. 4, 20, 3:probae,
Ov. Tr. 4, 3, 57.—With acc. of a neutr. pron. or adj.:(θ).non me censes scire quid dignus siem?
Plaut. Capt. 5, 2, 16; Ter. Ph. 3, 2, 34:si exoptem, quantum dignus, tantum dent (di tibi), etc.,
Plaut. Ps. 4, 1, 26.—With ad (very rare):(ι).ad tuam formam illa una digna est,
Plaut. Mil. 4, 1, 21:amicus, dignus huic ad imitandum,
Cic. Rep. 1, 18, 30.—With pro:si digna poena pro factis eorum reperitur,
Sall. C. 51, 8; Cic. Div. in Caecil. 13, 42; Hor. Ep. 1, 7, 24.— Adv.: dignē, worthily, fitly, becomingly:quam digne ornata incedit, haud meretricie!
Plaut. Mil. 3, 2, 58; id. Cas. 4, 1, 14; Cic. de Sen. 1, 2; Cassius in Cic. Fam. 12, 13; Vell. 2, 67; Suet. Aug. 66; Hor. C. 1, 6, 14; id. Ep. 2, 1, 164 al.— Comp., Hor. S. 2, 7, 47.— Sup. seems not to occur.
См. также в других словарях:
performing arts — arts or skills that require public performance, as acting, singing, or dancing. [1945 50] * * * ▪ 2009 Introduction Music Classical. The last vestiges of the Cold War seemed to thaw for a moment on Feb. 26, 2008, when the unfamiliar strains … Universalium